درمان عفونت و التهاب لثه
زمانی که التهاب و عفونت لثه دارید احتمالاً موقع مسواک زدن دچار خونریزی لثه میشوید یا اینکه تنفستان بدبو است. این مرحلهی اولیهی بیماری لثه ژنژویت نام دارد و درصورتیکه درمان نشود، بیماری به نام پریودنتیت ایجاد میشود که بافت اطراف دندان را دچار مشکل میکند. درصورتیکه پریودنتیت را بدون درمان رها کنید، استخوان آرواره دچار آسیب میشود و فضاهای کوچک بین لثه و دندان باز میشود. دندانتان ممکن است بپوسد و درنهایت هم بیفتد.
لثهای که سالم باشد صورتیرنگ و محکم است و دندان را بهخوبی در جای خود نگه میدارد. همچنین، چنین لثهای درصورتیکه لمس شود یا هنگام مسواک زدن، خونریزی نمیکند.بیماری لثه همیشه با درد همراه نیست و ممکن است شما از وجود این مشکل خبر نداشته باشید. پس خیلی مهم است که بهطور منظم چکاپ کنید.
علائم التهاب و عفونت لثه
نشانههای اولیهی بیماری لثه عبارت است از:
قرمزی و تورم لثهها
خونریزی بعد از مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان
به این مرحله از بیماری لثه، ژنژویت میگویند.
نشانههای پیشرفت التهاب و عفونت لثه(پریودنتیت)
اگر ژنژویت بدون درمان رها شود، لثه و استخوان اطراف دندان هم دچار مشکلی به نام پریودنتال یا پریودنتیت میشود. نشانههای پریودنتیت عبارتاند از:
تنفس بدبو یا هالیتوزیس
مزهٔ بد دهان
دندان لق و پوسیدهای که غذا خوردن را مشکل میکند.
آبسهی لثه
خونریزی و درد لثه
تحلیل لثهی بین دندانها
احساس مزهی فلز در دهان
ترشح بزاق اضافی
مشکل در بلعیدن یا تکلم
تب
نشانههای التهاب و عفونت لثه
انواع عفونت لثه در کودکان
یکی از مهمترین عواملی که سبب عفونت لثه در کودکان هست رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان است.
در ادامه به انواع بیماریهای لثه در کودکان اشاره میکنیم.
التهاب خفیف لثه (ژنژویت)
ژنژویت که اصطلاحاً به آن التهاب خفیف لثه میگویند. از نشانههای اصلی التهاب خفیف لثه قرمزی و خونریزی در لثه است. این بیماری را میتوان با منظم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن پیشگیری و درمان نمود.
در موارد نادر ممکن است بهطور ناگهانی عارضهای به نام ژنژویت زخمی نکروز دهندهی حاد (ANUG) ایجاد شود. در این مورد ممکن است عفونت به همهی قسمتهای لثه منتشر شود و حتی استخوان آلوئولار اطراف دندان را هم درگیر نماید. در این صورت ممکن است چنین مشکلاتی ایجاد شود:
لثههای بین دندانها بهطور کامل از بین میرود و خراب میشود.
زخمهای دهان، حفرههای دائمی در لثهها بهجای میگذارند.
دندانها لق میشوند.
نشانههای این عارضه معمولاً خیلی شدیدتر از مشکل لثه هستند و درصورتیکه در مرتبهی اول ابتلا به آن، درست درمانش نکنید دوباره عود میکند. حتی ممکن است بوی بد دهان شما دائمی شود. در موارد بسیار نادر ممکن است قانقاریا ایجاد شود که حتی لبها و گردن را هم فرابگیرد. البته این اتفاق زمانی میافتد که بافتها شروع به مردن کنند و همینطور رها شوند. پس در صورت بروز این مشکل، باید سریعاً بافتهای مرده را برداشت.
التهاب شدید لثه (پریودنتیت)
بیماری التهاب لثه بیشتر در بین جوانان و نوجوانان دیدهشده است و معمولاً در بین دندانهای آسیاب اول رایج است. التهاب شدید لثه سبب از بین رفتن استخوان فک میشود. اگر دچار بیماری پریودنتیت شدید میتوانید با مسواک زدن روزانه و رعایت بهداشت دهان و دندان از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
عفونت لثه در کودکان
عفونت دندان بعد از شیمیدرمانی
دندانپزشک باید بداند بیمارانی که بهتازگی یا در سه ماه گذشته تحت شیمیدرمانی بودهاند یا در شش ماه گذشته پرتودرمانی داشتهاند (قبل یا بعد از پیوند مغز استخوان) و دچار عفونت دندان شدهاند ممکن است در معرض عفونت نوتروپنی (یک نارسایی ایمنی ناشی از نقص نوتروفیل) قرار داشته باشند. درصورتیکه دندانپزشک به این موضوع شک کند باید فوراً با متخصص آنکولوژی یا هماتولوژی بیمار تماس بگیرد.
درمان التهاب و عفونت لثه
این بیماری حتماً باید توسط دندانپزشک درمان شود. اما اگر پیش از دسترسی به دندانپزشک به درمانگاه مراجعه کردید، میتوانند تا زمان دسترسی شما به متخصص دندانپزشک، برای شما درمانهایی انجام دهند. علاوه بر رعایت بهداشت دهان و دندان، درمان این عارضه شامل مصرف آنتیبیوتیک، مسکن و انواع دهانشویها است.
بیماریهای لثه عوامل مختلفی دارند اما مهمترین عامل ایجادکنندهی چنین مشکلاتی، بهداشت ضعیف دهان و دندان است. وقتی بهداشت دهانی ضعیفی دارید، یعنی بهطور صحیح و منظم مسواک نمیزنید، پلاکها روی دندانها جمع میشوند.
دهانشوی برای عفونت لثه
دهانشویهای حاوی کلرهگزیدین یا هیدروژن پروکسید هم برای درمان ANUG استفاده میشوند و آنهایی که حاوی کلرهگزیدین هستند بدون نسخه هم به فروش میرسند اما بهاندازهی دهانشویهای حاوی هیدروژن پروکسید مؤثر نیستند. قبل از مصرف دهانشویها حتماً دستورالعمل استفاده را بخوانید چون بعضی از آنها را باید پیش از استفاده، با آب رقیق کرد.
دهانشویهای ضدعفونیکنندهی حاوی کلرهگزیدین یا هگزتیدین بدون نسخه در داروخانهها موجود است. اما در این مورد هنوز تفاوت نظر وجود دارد که آیا استفاده از دهانشوی برای افرادی که لثههای سالمی دارند هم لازم است یا نه. دهانشویها نمیتوانند پلاکهای موجود را از بین ببرند؛ فقط مسواک منظم و استفاده از نخ دندان میتواند این کار را انجام دهد.
دندانپزشک اگر بداند که دهانشوی ممکن است بتواند از تجمع پلاکها روی دندان جلوگیری کند، توصیه میکند از دهانشوی استفاده کنید. پس در مورد نحوهی استفاده و مناسبترین نوع دهانشوی با دندانپزشک خود مشورت کنید.
اگر از دهانشوی حاوی کلرهگزیدین بهطور منظم استفاده کنید ممکن است دندانهایتان قهوهای شود؛ به همین دلیل دهانشوی حاوی کلرهگزیدین را نباید بیش از چهار هفته مصرف کنید. بین مسواک زدن و استفاده از دهانشوی حاوی کلرهگزیدین دهانتان را بهطور کامل بشویید چون بعضی اجزای خمیردندانها از تأثیر دهانشوی جلوگیری میکنند.
درمان التهاب و عفونت لثه
برداشتن پلاک از سطح دندانها
دهان پر از باکتری است و این باکتریها با بزاق ترکیب میشوند و یکلایهی چسبناک روی دندانها به نام پلاک ایجاد میکنند. وقتی غذاها و نوشیدنیهای غنی از کربوهیدرات مصرف کنید (یعنی غذاهای شیرین و نشاستهای)، باکتریهای موجود در پلاکها کربوهیدراتها را به انرژی موردنیاز خودشان تبدیل میکنند و در همان زمان اسید هم تولید میکنند. در طول زمان، این اسید شروع به تجزیهی سطح دندان و ایجاد پوسیدگی میکند. باکتریهای دیگر درون پلاکها هم ممکن است لثه را تحریک کنند و منجر به ایجاد التهاب و زخم شوند.
برداشتن پلاک از سطح دندانها توسط مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، معمولاً کاری ساده است، اما درصورتیکه این کار را به تعویق بیندازید، مادهی سختی به نام تارتار ایجاد میشود که نمیتوان آن را از بین برد. تارتار خیلی محکمتر از پلاک به دندانها میچسبد و فقط دندانپزشک است که میتواند آنها را جدا کند.
بهداشت دهان و دندان
مسواک زدن دندانها هر شب بهعنوان آخرین کار قبل از رفتن به رختخواب به مدت ۲ دقیقه، و حداقل روزی یکبار. مهم هم نیست که از مسواک معمولی یا الکتریکی استفاده کنید، فقط مسواک بزنید. البته بعضی افراد احساس میکنند کار نظافت دندانها با مسواک الکتریکی راحتتر است.
استفاده از خمیردندان با میزان مناسب فلوراید که مانع پوسیدگی دندانها میشود.
استفاده از نخ دندان بهطور روزانه قبل از مسواک زدن.
ترک سیگار
چکاپ منظم دندانها نزد دندانپزشک، حداقل هر ۱ تا ۲ سال، اما اگر لازم است بیشتر هم میتواند باشد.
جرمگیری و پولیش دندان
برای از بین بردن پلاک و تارتار روی دندانها دندانپزشک ممکن است از پولیش و جرمگیری دندان استفاده کند. این شیوه یک روش تمیزی حرفهای دندان است که توسط متخصص انجام میشود. دندانپزشک با استفاده از ابزار مخصوصی پلاک و تارتار را از روی دندان شما میتراشد و سپس برای از بین بردن لکهها و رنگها دندان شما را پولیش میکند.
اگر روی دندان شما پلاک و تارتار خیلی زیادی جمع شده باشد ممکن است به بیش از یکبار جرمگیری و پولیش نیاز داشته باشید. هزینهی پولیش و جرمگیری بر اساس کاری که باید انجام شود متغیر است پس پیشاپیش در این خصوص سؤال کنید.
جرمگیری عمیق دندانها یا روتپِلَنینگ
در برخی موارد ممکن است نیاز به استفاده از این روش باشد؛ در این روش، زیر لثههای شما بهصورت عمقی تمیز میشود تا باکتری از روی ریشهی دندان شما برداشته شود. پیش از شروع این روش به بیحسی موضعی نیاز دارید.
درمانهای دیگر التهاب لثه
اگر مشکل لثهی شما خیلی شدید باشد ممکن است نیاز به درمانهای دیگری مانند جراحی پریودنتال داشته باشید. حتی در برخی موارد نیاز است تا دندانی که تحت تأثیر بیماری قرارگرفته، کشیده شود.
دندانپزشک در مورد درمانهای موردنیاز و شیوهی انجام آنها به شما توضیح میدهد و درصورتیکه نیاز باشد شما را به یک متخصص ارجاع خواهد داد. درصورتیکه درمان شما شامل جراحی یا روتپلنینگ باشد، اگر نیاز بود دندانپزشک برایتان آنتیبیوتیک تجویز میکند.
ترک سیگار
سیگار کشیدن و استعمال دخانیات یکی از مهمترین عوامل خطرساز بیماریهای لثه است. بنابراین ترک سیگار میتواند بهشدت بهداشت دهان شما را بهبود دهد.همچنان که در بالا ذکر شد، درصورتیکه دچار ژنژویت هستید و اقدام به برداشتن پلاک و تارتار از روی دندانهای خود نکنید، بیماری شما بدتر میشود و دچار پریودنتیت خواهید شد. اگر پریودنتیت هم درمان نشود مشکلات بسیار زیادی برای شما پیش خواهد آمد که عبارتاند از:
عود آبسهی لثه (تجمع دردناک عفونت)
افزایش ریسک آسیب به لیگامنتهای پریودنتال (بافتی که دندان را به حفرهی خود متصل نگه میدارد)
افزایش آسیب استخوان آلوئولار و تحلیل آن (استخوان آرواره که حفرهی دندان در آن قرار دارد.)
تحلیل لثه
لق شدن دندان
خراب شدن و از بین رفتن دندان
چه کسانی به عفونت لثه مبتلا میشوند؟
علاوه بر افرادی که بهداشت دهانی ضعیفی دارند، موارد دیگری هم هست که فرد را در معرض چنین مشکلی قرار میدهد:
استرس
استعمال دخانیات
هرچه سن بالاتر رود احتمال بروز مشکلات لثه بیشتر میشود.
دیابت عارضهای مادامالعمر که باعث میشود سطح قند خون فرد بیش از حالت نرمال باشد.
بارداری و تغییرات هورمونی میتوانند باعث شوند لثه نسبت به تجمع پلاک مستعدتر شود.
وقتی رژیم غذایی فرد دارای مقدار کافی مواد موردنیاز نباشد این اتفاق میافتد.
ضعف سیستم ایمنی مانند HIV یا AIDS یا درمانهای خاصی مثل شیمیدرمانی.
بهخصوص اگر از داروهایی استفاده میکنید که باعث خشکی دهان میشود (داروهای ضدافسردگی و آنتیهیستامینها)، احتمال ابتلای شما به بیماریهای لثه بیشتر است.
بهترین راه درمان بیماریهای لثه رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان، و در بعضی موارد پیگیری درمانهای پزشکی و دندانی است.
عوارض عفونت لثه و دندان
مشکلات و بیماریهای لثه ممکن است ریسک بیماریهای دیگری را هم افزایش دهند. این بیماریها و مشکلات عبارتاند از:
مشکلات قلبی – عروقی
عفونت ریه
در صورت ابتلا به این بیماریها در دوران بارداری، زایمان زودرس و به دنیا آمدن نوزاد دارای مشکلات رشدی.
اما باید به این نکته توجه کرد که بااینکه ممکن است افراد دچار بیماریهای لثه در معرض چنین مشکلاتی باشند، اما شواهدی هم وجود ندارد که نشان دهد بیماریهای لثه مستقیماً این مشکلات را ایجاد میکنند.
عفونت لثه بعد از عصبکشی دندان
هرچقدر هم دندانپزشک شما خوب و تمیز کار کند، بازهم ممکن است بعد از درمان عصبکشی دندان دچار عفونت شوید. برخی دلایل احتمالی عبارتاند از:
ممکن است یکی از کانالهای ریشه از دید دندانپزشک پنهان مانده باشد.
ترکهای نامشخص و ناپیدا در ریشهی دندان.
ترمیم نادرست دندان که باعث ورود باکتریها به درون دندان و ایجاد عفونت و آلودگی اطراف دندان میشود.
از بین رفتن مادهی پرکنندهی دندان در طول زمان، که باعث میشود باکتریها به درون دندان راه پیدا کنند.
ازآنجاییکه ورم لثه خفیفترین شکل بیماری پریودنتال (بیماری لثه) است، در صورت اقدام بهموقع بهراحتی درمانپذیر است. اما در صورت عدم درمان، شرایط این بیماری وخیمتر شده و میتواند به شکلگیری مشکلاتی مانند شل شدن دندانها و حتی از دست دادن آنها منجر شود. مرحله پیشرفت شدید ورم لثه به نام پریودنتیت شناخته میشود.
پریودونتیت شامل سه مرحله است و درمان سریع و بهموقع آن از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نشانهها و علائم ورم لثه چیست؟
نشانهها و علائمی متعددی با پیشرفت ورم لثه شکل میگیرند که از رایجترین نمونهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
قرمزی و تورم لثهها
خونریزی لثهها پس از مسواک زدن، بهویژه پس از استفاده از نخ دندان
حساسیت لثهها
عفونت بین لثهها و دندانها
بوی بددهان
پسروی لثهها
دنداندرد یا شل شدن دندانها (مرحله شدید)
از دست دادن دندان (مرحله شدید)
درمان پزشکی ورم لثه
رعایت بهداشت خوب دهان و دندان نخستین مرحله درمان ورم لثه است که در این راستا میتوان اقداماتی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان روزانه و ترک تنباکو و سیگار کشیدن را مدنظر قرارداد.
برای از بین بردن پلاک و باکتریهای مضر در دهان، دندانپزشک میتواند پاکسازی حرفهای را انجام دهد. بر همین اساس، مراجعه منظم (حداقل یکبار در سال) به دندانپزشک اهمیت دارد.
انواع مختلف دهانشویهای تجاری و تجویزی نیز در بازار موجود هستند.
کلر هگزیدین گلوکونات یک دهانشوی تجویزی است که ورم لثه را با کاهش باکتریهای مضر در دهان درمان میکند. این محصول به شکل ژل نیز در دسترس است.
دهانشویهای ضد باکتری عادی که بدون نسخه قابل خریداری هستند نیز زمانی که به همراه مسواک و نخ دندان استفاده شوند به بهبود ورم لثه کمک میکنند.
درمان عفونت و التهاب لثه
درمان عفونت و التهاب لثه زمانی که التهاب و عفونت لثه دارید احتمالاً موقع مسواک زدن دچار خونریزی لثه میشوید یا اینکه تنفستان بدبو است. این مرحلهی اولیهی بیماری لثه ژنژویت نام دارد و درصورتیکه درمان نشود، بیماری به نام پریودنتیت ایجاد میشود که بافت اطراف دندان را دچار مشکل میکند. درصورتیکه پریودنتیت را بدون […]
